plomlompom.com Git - fabulae-addendae/blob - book.tex

   1 \documentclass[a5paper,twoside,openany]{book}
   2 \usepackage{geometry}
   3 \usepackage{titlesec}
   4 \usepackage{graphicx}
   5 \usepackage{marginnote}
   6 \usepackage{setspace}
   7 \usepackage{fancyhdr}
   8 \usepackage{tikzpagenodes}
   9 \usepackage{everypage}
  10 \usepackage[switch*,pagewise,modulo]{lineno}
  11 \usepackage{amssymb}
  12 \usepackage[classiclatin]{babel}
  13 \usepackage{titletoc}
  14 \usepackage{ragged2e}
  15
  16
  17 % basic page geoemtry
  18 \geometry{
  19   a5paper,
  20   portrait,
  21   inner=25pt,
  22   outer=130pt,
  23   marginparwidth=85pt,
  24   marginparsep=20pt,
  25   headsep=10pt,
  26   top=50pt,
  27   bottom=80pt
  28 }
  29
  30
  31 % set default font and line spacing
  32 \renewcommand{\rmdefault}{ptm}
  33 \linespread{1.5}
  34
  35
  36 % default "empty" style to use for front pages
  37 \fancypagestyle{empty}{
  38    \fancyhf{} % clear all header and footer fields
  39    \renewcommand{\headrulewidth}{0pt}
  40    \renewcommand{\footrulewidth}{0pt}
  41 }
  42
  43
  44 % redefine \cleardoublepage so the pages created are completely empty
  45 \makeatletter
  46 \renewcommand{\cleardoublepage}{
  47   \clearpage
  48   \ifodd\value{page}
  49   \else
  50     \hbox{}
  51     \thispagestyle{empty}
  52     \newpage
  53   \fi
  54 }
  55 \makeatother
  56
  57
  58 % title page template
  59 \makeatletter
  60 \renewcommand{\maketitle}{
  61   \begin{titlepage}
  62     \begin{center}
  63       \MakeUppercase{\LARGE\@author}
  64       \\ {\Huge \@title \par}
  65       \vspace*{\fill}
  66       {\LARGE{ANNO \@date}}
  67     \end{center}
  68   \end{titlepage}
  69 }
  70 \makeatother
  71
  72
  73 % colophon commands
  74 \makeatletter
  75 \newcommand{\makecolophon}{
  76   \clearpage
  77   \thispagestyle{empty}
  78   \noindent\@title
  79   \\\copyright\ \@date\ \authorlong
  80   \vspace{\fill}
  81   \\Liber confectus cum \LaTeX. \picsnote
  82 }
  83 \newcommand{\authorlong}{\@author}
  84 \makeatother
  85 \newcommand{\picsnote}{}
  86 \newcommand{\setpicsnote}[1]{  % to add graphics notes
  87   \AtBeginDocument{\renewcommand{\picsnote}{#1}}
  88 }
  89 \newcommand{\setauthorlong}[1]{ % to extend author data beyond \@author
  90   \AtBeginDocument{\renewcommand{\authorlong}{#1}}
  91 }
  92
  93
  94 % formatting of table-of-contents entries
  95 \titlecontents{chapter}
  96   [0pt] % left margin from left page margin
  97   { \thispagestyle{empty}} % above-code / global formatting
  98   {} % numbered-entry-format
  99   {} % numberless-entry-format
 100   { % what happens after title
 101     \titlerule*[0.5pc]{.} % a dotted line of 1pc between-dot distances
 102     \contentspage % the page number
 103   }
 104
 105
 106 % chapter title format
 107 \titleformat{\chapter}
 108   [hang] % title shape
 109   {\large\centering} % title formatting
 110   {} % section label (e.g. "Chapter")
 111   {0pt} % distance between label and title body
 112   {\chappic\MakeUppercase} % code preceding title body
 113   [] % code succeeding title body
 114 \titlespacing{\chapter}
 115   {0pt} % left margin
 116   {0pt} % top margin
 117   {\baselineskip} % bottom margin
 118 \newcommand{\newcontentsname}[1]{  % if we want to customize the ToC title
 119   \AtBeginDocument{\renewcommand{\contentsname}{#1}}
 120 }
 121
 122
 123 % build first book pages and set up formatting for chapters following
 124 \newcommand{\bookstart}{
 125   \newgeometry{}
 126   \maketitle
 127   \makecolophon
 128   \cleardoublepage
 129   \tableofcontents
 130   \cleardoublepage
 131   \restoregeometry
 132   \linenumbers
 133   \AddEverypageHook{\drawmarginsep}
 134   \pagestyle{fancy}
 135 }
 136
 137
 138 % highly customized \chapter wrapper
 139 \newcommand{\mychapter}[4]{ % picture, chapter title, ad capitulum
 140   % if picture path given, build \chappic command and \chappicheight, else empty them
 141   \ifx&#1& % \ifx checks if succeeding items are the same, i.e. &==& _if_ %1/picture argument is empty
 142     \renewcommand{\chappic}{\relax}
 143     \settoheight{\chappicheight}{0}
 144   \else
 145     \renewcommand{\chappic}{\vspace{-2\baselineskip}\\\includegraphics[width=\textwidth]{pics/#1}\\} % beware, carefully calibrated whitespace
 146     \settoheight{\chappicheight}{\chappic}
 147   \fi
 148   % header content
 149   \newpage % ensures markboth arguments are correct ones
 150   \markboth{#2}{#3}
 151   % call chapter with only chapter title, add subtitle below
 152   \chapter{#2}
 153   \vspace{-\baselineskip}
 154   \begin{center}
 155   \itshape{#3}
 156   \\\itshape{#4}
 157   \end{center}
 158   \vspace*{-\baselineskip}
 159   % ensure first paragraph stars non-indented
 160   \noindent
 161   \\ % necessary for unknown reason to make \noindent work
 162 }
 163 \newcommand{\chappic}{} % used in \titleformat to insert chapter picture before title body _if_ re_set by chapter command as non-empty
 164 \newlength{\chappicheight} % used by marginnote positioning next to chapter picture
 165
 166
 167 % marginalia formatting
 168 \renewcommand\linenumberfont{\normalfont\small}
 169 \let\oldmarginnote\marginnote
 170 \renewcommand\marginnote[1]{
 171   \oldmarginnote{\setstretch{1} #1}
 172  }
 173 \let\oldmarginpar\marginpar
 174 \renewcommand\marginpar[1]{
 175   \oldmarginpar{\setstretch{1}\RaggedRight #1}
 176 }
 177 % use \marginnote for marginalia on/next to the chapter pic itself
 178 \newlength{\chapterpicnoteoffset}
 179 \newcommand{\chapterpicnote}[2]{
 180   \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr-\chappicheight-4\baselineskip}
 181   \ifx&#1&
 182   \else
 183     \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr+\chapterpicnoteoffset+#1\baselineskip}
 184   \fi
 185   \ifodd\value{page}
 186     \marginnote{\\#2}[\chapterpicnoteoffset]
 187   \else
 188     \marginnote{\raggedright \\#2}[\chapterpicnoteoffset]
 189   \fi
 190 }
 191
 192
 193 % default chapter style
 194 \fancypagestyle{fancy}{
 195   \renewcommand{\headrulewidth}{1pt}
 196   \fancyheadoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 197   \fancyheadoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 198   \fancyfootoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 199   \fancyfootoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 200   \fancyhf{} % clear all header and footer fields
 201   \fancyhead[LE]{\leftmark}
 202   \fancyhead[RO]{\rightmark}
 203   \fancyfoot[LE,RO]{\thepage} % page number
 204 }
 205 \renewcommand{\chaptermark}[1]{\relax} % empty automatically inserted chapter label
 206 \assignpagestyle{\chapter}{fancy}
 207
 208
 209 % draw vertical margin separator lines
 210 \newlength{\halfmarginparsep}
 211 \setlength{\halfmarginparsep}{\dimexpr\marginparsep / 2 \relax}
 212 \newcommand{\drawmarginsep}{
 213   \begin{tikzpicture}[remember picture, overlay]
 214     \ifodd\value{page}
 215       \draw [line width=1pt] ([xshift=\halfmarginparsep]current page header area.south east) -- ([xshift=\halfmarginparsep]current page text area.south east);
 216     \else
 217       \draw [line width=1pt] ([xshift=-\halfmarginparsep]current page header area.south west) -- ([xshift=-\halfmarginparsep]current page text area.south west);
 218     \fi
 219   \end{tikzpicture}
 220 }
 221
 222
 223 % some shortcuts to make the code less obtrusive inside the texts
 224 \newcommand{\vs}[1]{\vspace{#1\baselineskip}\\}
 225 \newcommand{\vsnonl}[1]{\vspace{#1\baselineskip}}
 226 \newcommand{\marpicnonl}[2]{\includegraphics[width=#1\marginparwidth]{pics/#2}}
 227 \newcommand{\marpic}[2]{\marpicnonl{#1}{#2}\\}
 228
 229
 230 \title{FABVLAE ADDENDAE}
 231 \author{plomlompom}
 232 \date{MMXXIII}
 233 \newcontentsname{INDEX FABVLARVM}
 234 \setauthorlong{Christian Heller (nōminātur plomlompom)\\plom@plomlompom.com}
 235 \setpicsnote{Imāginēs dēlinēavit cum Gimp et Stable Diffusion.}
 236 \begin{document}
 237 \bookstart
 238 \mychapter{provrom.png}{PROVINCIAE ROMANAE}{AD CAPITVLVM I}{}
 239 \chapterpicnote{}{
 240 littera Rōmāna: V
 241 \vs{}
 242 litterae \emph{nōn} Rōmānae: u, U, v
 243 \vs{}
 244 V/v \emph{et} U/u $\leftarrow$ V
 245 \vs{}
 246 v = V in\\PROVINCIA (prōvincia)
 247 \vs{}
 248 u = V in\\CAPITVLVM (capitulum)
 249 \vs{3}
 250 \emph{ad} capitulum prīmum:
 251 \vs{0.5}
 252 \marpic{}{frpag1.png}
 253 }
 254 DIODŌRUS: Ubi est imperium Rōmānum?
 255 \\ SEXTUS: In Italiā est.
 256 \\ DIODŌRUS: Est. Et ubi est?
 257 \\ QUĪNTUS: In Āfricā est. In Galliā quoque est!
 258 \\ DIODŌRUS: Est. Suntne prōvinciae Rōmānae, Āfrica et Gallia?
 259 \\ SEXTUS, QUĪNTUS: Sunt!
 260 \\ DIODŌRUS: Num Germānia quoque prōvincia Rōmāna est?
 261 \\ MĀRCUS: Est!
 262 \\ DIODŌRUS: Nōn est. Germānia in Eurōpā, sed in imperiō Rōmānō nōn est. Sed magnum imperium Rōmānum est, et multae sunt prō\-vinciae Rōmānae.
 263 \\ QUĪNTUS: Numerus magnus est! Nōnne\marginpar{nōnne = nōn-ne} Hispānia quoque prō\-vincia Rōmāna est?
 264 \\ DIODŌRUS: Est.
 265 \\ SEXTUS: Hispānia magna est. Multa et magna oppida in Hispāniā sunt, et fluvīi multī et magnī!
 266 \marginpar{parva $\leftrightarrow$ magna\\pauca $\leftrightarrow$ multa}
 267 \\ MĀRCUS: Quid? Pauca oppida in Hispāniā sunt, et fluviī parvī.
 268 \\ DIODŌRUS: Pauca oppida in Hispāniā sunt, sed non parva. Parvī sunt fluviī, sed nōn paucī. Magnae silvae quoque in Hispāniā sunt.
 269 \\ QUĪNTUS: Nōnne Graecia est prōvincia Rōmāna?
 270 \\ DIODŌRUS: Est. Multae sunt īnsulae Graecae in imperiō Rōmānō.
 271 \\ MĀRCUS: Sed parvae sunt!
 272 \marginpar{\marpic{}{forest.png}silva, silvae}
 273 \\ DIODŌRUS: Sunt in Graeciā īnsulae parvae, et sunt magnae quoque īnsulae.
 274 \\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Graecae in ōceanō Ātlanticō?
 275 \\ MĀRCUS: Sunt!
 276 \marginpar{\emph{īnsula} Britannia:\vs{0.5}\marpicnonl{0.5}{britannia-insula.png}\vs{1.5}\emph{nōn} prōvincia \\Britannia:\vs{}\marpic{0.65}{britannia-provincia.png}\emph{prōvincia} Britannia\\(in īnsulā Britanniā)}
 277 \\ SEXTUS: Nōn sunt.
 278 \\ DIODŌRUS: Num in ōceanō Ātlanticō sunt īnsulae Graecae? Nōn sunt.
 279 \\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Rōmānae in ōceanō Ātlanticō?
 280 \\ MĀRCUS: Sunt! Nōnne Britannia est?
 281 \\ DIODŌRUS: Est īnsula Britannia, et est prōvincia quoque Britannia, in īnsulā Britanniā. Sed īnsula nōn parva est. Sunt multae silvae et multī fluvii in īnsulā, sed nōn in prōvinciā. Silvae et fluviī nōn in prōvinciā nōn sunt Rōmānī. Nōnne prōvincia Britannia Rōmāna est? Est. Num īnsula Rōmāna est?
 282 \\ SEXTUS, QUĪNTUS: Nōn est!
 283 \\ MĀRCUS: Est!
 284 \\ DIODŌRUS: Nōn est.
 285
 286 \mychapter{domina.png}{DOMINA EVROPAE}{AD CAPITVLVM II}{}
 287 \chapterpicnote{3}{Ecce domina Rōma!}
 288 Ubi sunt fīliī et fīliae Eurōpae, Āfricae, Asiaeque?
 289 \marginpar{
 290 \begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
 291     \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\ancilla};
 292     \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\nōn\\servus};
 293     \node[align=center] (liberi) at (1,0) {filiae ancillae,\\filiī servī};
 294     \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
 295     \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
 296 \end{tikzpicture}
 297 \vs{3}
 298 \begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
 299     \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\nōn\\ancilla};
 300     \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\servus};
 301     \node[align=center] (liberi) at (1,0) {nōn ancillae,\\nōn servī};
 302     \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
 303     \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
 304 \end{tikzpicture}
 305 }
 306
 307 Sunt in imperiō Rōmānō: Sunt servī et ancillae familiārum Rōmānārum. Magnus numerus est servōrum ancillārumque. Virī Rōmānī dominī servōrum sunt Graecōrum Hispānicōrum Britannicōrum cēterā\-rumque prōvinciārum. Rōma domina est multārum mag\-nārum prōvinciārum. Multae fēminae et multī virī prōvinci\-ārum Rōmae ancillae et servī sunt.
 308
 309 Līberī Iūliī Aemiliaeque nōn sunt servī, nōn sunt ancillae. Sed multī puerī sunt servī, multae puellae sunt ancillae in imperiō Rō\-mānō. Cuius fīlius servus est? Ancillae fīlius servus est. Estne servī fīlius servus quoque?
 310
 311 Germānia nōn est prōvincia Rōmāna. Suntne virī Germāniae dominī? Suntne servī? Suntne fēminae Germāniae dominae? Suntne ancillae?
 312
 313 \mychapter{}{LIBRI LIBERORVM}{AD CAPITVLVM II}{}
 314 \marginpar{librī $\neq$ līberī}
 315 Ecce liber antīquus. Est liber Iūliae. Quis est titulus librī puellae? `FEMINAE ANTIQVAE' est. Quot vocābula in titulō sunt librī antīquī? Duo.
 316
 317 Ecce liber novus. Est liber Quīntī. Quis est titulus librī puerī? `VIRI IMPERII ROMANI' est. Quot vocābula in titulō librī novī sunt? Tria sunt. Quot syllabae in vocābulō sunt prīmō? Duae sunt.
 318
 319 \marginpar{\marpic{0.5}{single-book.png}ūnus liber\vs{}\marpic{0.5}{two-books.png}duo librī}
 320
 321 Iūlia et Quīntus fīlia fīliusque sunt. Fīliae et fīliī līberī sunt. Librī Iūliae Quīntīque sunt librī līberōrum.
 322
 323 Quot sunt librī līberōrum? Num trēs sunt? Nōn trēs, sed duo sunt. Quot sunt librī novī? Ūnus est.
 324
 325 Quot sunt pāginae librōrum līberōrum? Centum sunt. Quot sunt capitula in librō Iūliae? Sex sunt. Quot sunt vocābula in librō puerī? Mīlle sunt.
 326
 327 Quīntus: ``Ecce liber meus magnus est!''
 328 \marginpar{\marpic{0.5}{child.png}ūnus …?\vs{}\marpic{0.5}{children.png}duo līberī}
 329
 330 Iūlia: ``Liber tuus nōn magnus, sed parvus est. Liber meus magnus est.''
 331
 332 Quīntus: ``Pāginae librī meī sunt multae. Pāginae librī tuī paucae sunt.''
 333
 334 Iūlia: ``Sed pāginae librī meī sunt magnae, et sunt parvae pāginae librī tuī.''
 335
 336 Quī sunt titulī librōrum līberōrum? Suntne Iūlia Quīntusque līberī librōrum?
 337
 338 \mychapter{}{NVM DOMINVS PLORAT?}{AD CAPITVLVM III}{}
 339 Batiātus, quī dominus est, dormit.
 340
 341 Naevia, quae ancilla est, cantat. Iam nōn dormit Batiātus, quia eam audit. Īrātus venit et eam pulsat. Plōrat Naevia.
 342
 343 Crīxus, quī servus est, rīdet. Batiātus, quī Crīxum audit, eum vocat: ``Servus probus nōn rīdet!'' Crīxum pulsat. Crīxus plōrat. Batiātus: ``Vir nōn plōrat!'' Crīxum verberat. Iam nōn plōrat Crīxus.
 344
 345 \marginpar{\marpic{}{pulsat.png}Ancillam pulsat.}
 346
 347 \marginpar{\marpic{}{verberat.png}Servum verberat.}
 348
 349 Venit Spartacus. Est servus quoque. Videt Naeviam Crīxum\-que, quem interrogat: ``Cūr Naevia plōrat? Quis eam pulsat?'' Respondet Crīxus: ``Batiātus eam pulsat, mēque verberat.'' Spartacus eum interrogat: ``Quid? Tē verberat? Cūr Crīxus nōn Batiātum verberat? Fū! Vir probus verberat virum quī fē\-minam pulsat.'' Crīxus respondet: ``Quia servus dominum nōn verberat.'' Spartacus īrātus: ``Improbum est!''
 350
 351 Dormit Batiātus. Ecce venit Spartacus et Batiātum verberat.
 352
 353 Venit Crīxus, Spartacum videt, et videt Batiātum, quī plōrat et quem verberat Spartacus. Rīdet Crīxus et Batiātum vocat: ``Fū! Vir nōn plōrat!'' Batiātum verberat quoque.
 354
 355 \marginpar{Est Naevia \emph{quam} Batiātus pulsat.\vs{}Est Batiātus \emph{quem} Spartacus verberat.\vs{}Quid est \emph{quod} \\Naevia videt?}
 356
 357 Venit Naevia. Ecce servus verberat dominum, et plōrat dominus! Naevia Batiātum pulsat, et rīdet: ``Dominus quī plōrat et quem verberat servus nōn dominus est, sed servus!'' Cantat: ``Iam Spartacus Crīxusque dominī novī sunt, et Naevia domina nova est, et Batiātus servus meus est! Hahahae!''
 358
 359 \mychapter{numerare.png}{DOMINI NOVI}{AD CAPITVLVM IV}{(et fābulam anteriōrem `NVM DOMINVS PLORAT?')}
 360 \chapterpicnote{10}{Quid est ``fābula anterior''? \\ $\leftarrow$ Vidē!}
 361 Crīxus: ``Batiāte, ubi est pecūnia?''
 362
 363 Batiātus tacet. Spartacus sūmit baculum eius, rūrsusque Batiātum verberat. Eum vocat: ``Batiāte!''
 364
 365 Batiātus nūllum vocābulum respondet, tantum plōrat.
 366
 367 Naevia: ``Ecce sacculum eius! Vidē, hīc! Habet pecūniam suam in sacculum suum!''
 368
 369 Naevia sacculum eius sūmit.
 370
 371 Crīxus: ``Num vacuus est?''
 372
 373 Spartacus imperat: ``Sacculum in mēnsā pōne, Naevia!''
 374
 375 \marginpar{Naevia $\rightarrow$ ``Naevia!''\\\emph{Sed:}\\Crīxus $\rightarrow$ ``Crīxe!''}
 376
 377 Naevia respondet: ``Nōn sacculus tuus est, Spartace, neque sacculus tuus, Crīxe! Sacculus meus est.''
 378
 379 Spartacus rūrsus imperat: ``In mēnsā pōne!''
 380
 381 Naevia tacet, et pāret. In sacculō nummī sunt.
 382
 383 Crīxus: ``Quot nummī sunt?''
 384
 385 Naevia numerat: ``Sunt decem nummī.''
 386
 387 Sunt laetī Spartacus Crīxus Naeviaque, quia numerus num\-mō\-rum in mēnsā magnus est. Sed trēs hominēs sunt Naevia Spartacus Crī\-xus\-que. Quem numerum nummōrum habet ūnus homō?
 388
 389 \marginpar{\marpic{0.75}{vitruvian.png}ūnus homō,\\multī hominēs}
 390
 391 Spartacus prīmum nummum sūmit, et Crīxum imperat: ``Nummum secundum sūme, Crīxe.'' Is sūmit. ``Nummum tertium sūme, Naevia.'' Sūmit.
 392
 393 Iam septem nummī in sacculō sunt. Rūrsus ūnum sūmit Spartacus, ūnum sūmit Crīxus, ūnum Naevia.
 394
 395 Iam quattuor nummī in sacculō sunt. Rūrsus sūmit Spartacus, sūmit Crīxus, sūmit Naevia.
 396
 397 Iam ūnus tantum nummus cēterus in sacculō est. Cuius nummus est? Tacet Spartacus, tacet Crīxus, tacet Naevia.
 398
 399 Rīdet Crīxus, et sūmit nummum. Num nummus eius est? Īrātī sunt Spartacus Naeviaque. Baculum Batiātī sūmit Spartacus.
 400
 401 Sed ecce, Crīxus nummum in nāsō\marginpar{\marpic{0.5}{nasus.png}nāsus} Batiātī pōnit. Iam Spartacus rīdet, iam rīdet Naevia. Crīxus: ``Probus servus est Batiātus. Batiāte, probe serve – nummum tuum sūme!'' Batiātus tacet, et pāret.
 402
 403 Sed audī! Vocat fēmina: ``Batiāte!'' Est Seppia quae vocat, fīlia Batiātī. Iam Spartacus nōn rīdet, neque rīdet Naevia.
 404
 405 Crīxus: ``Fū! Fīlia adest.''
 406
 407 Spartacus: ``Nōn iam adest. Sed venit. Nōn iam audit neque videt quod hīc est. Tacē.''
 408
 409 Batiātus fīliam suam vocat: ``Seppia! Sep…!'' Rūrsus eum pulsat Naevia.
 410
 411 Spartacus: ``Tacē, Batiāte! Nūllum verbum respondē!''
 412
 413 Seppia rūrsus vocat: ``Batiāte? Respondē!'' Nōn iam Batiātum videt neque Spartacum Crīxumque. Sed videt Naeviam, quae venit.% \vs{0.5}
 414 \noindent\vs{-0.5}\\\includegraphics[width=\textwidth]{pics/hiding.png} % \\\noindent
 415
 416 Salūtat Seppiam Naevia: ``Salvē, Seppia!''
 417
 418 Nōn salūtat Naeviam Seppia, tantum eam interrogat: ``Batiātus adest?''
 419
 420 Naevia: ``Hīc nōn est. Abest.''
 421
 422 Seppia: ``Nōnne mē vocat? Vir mē vocat!''
 423
 424 \marginpar{``Improbus\\ servus est.''\\\emph{Sed:}\\``Improbum\\ servum!''}
 425 Rīdet Naevia: ``Nōn Batiātus est quī tē vocat. Est Crīxus, quī laetus est, quia tē videt.''
 426
 427 Seppia: ``Quid? Improbum Crīxum! Servus fīlīam dominī suī nōn vocat. Fū!''
 428
 429 Seppia Crīxum accūsat, et īrāta discēdit. Nōn audit Naeviam, quae quoque discēdit, sed laeta rīdet.
 430
 431 \mychapter{}{VILLA VACUA}{AD CAPITVLVM V}{}
 432 Ubi sunt ancillae, ubi servī? Ubi sunt māter paterque et Quīntus Mārcusque? Nūllōs Iūlia audit, nūllōs videt. Vocat: ``Māter! Pater! Venīte!'' Nūllī veniunt. Vocat: ``Quīnte! Mārce! Respondite!'' Nūllī respondunt. Absunt. Sōla est Iūlia in vīllā vacuā.
 433
 434 Id Iūliam nōn dēlectat. Cūr iī cum servīs ancillīsque discēdunt, quod agunt, et cūr sine eā? Nōnne amant fīliam suam, quae eōs amat? Plōrat Iūlia sōla. Discēduntne quia foeda est puella, neque proba, neque bona? Plōrat et plōrat.
 435
 436 Rūrsus servōs ancillāsque vocat. In cubicula eōrum venit, venit in ātrium, in cubicula Mārcī Quīn\-tī\-que, in cubiculum Iūliī Aemiliaeque. Iam in ōstiō est: Ecce hortus magnus! In eum nōn venit. Is Iūliam nōn dēlectat, quia parvī virī foedī improbīque in eō habitant, quī eam vocant et rīdent. Discēdit ab ōstiō, rūrsus in ātrium venit.
 437
 438 Videt aquam in impluviō, et in impluvium venit. Pulsat aquam. Iam nōn plōrat, sed rīdet: Amat aquam et id quod in eā agit, et nūllam mātrem nūllāsque ancillās audit quae eam vocant: ``Ō Iūlia, improba puella est quae aquam pulsat!'' Iam aqua nōn tantum in impluviō est, sed etiam ex eō venit. Pulsat et pulsat Iūlia aquam, et iam aqua ex ātriō in cubicula venit, et iam impluvium vacuum est.
 439
 440 Discēdit Iūlia ex impluviō et ex ātriō, et in peristȳlum venit. Hortum magnum Iūlia nōn amat, sed hortus parvus in peristȳlō eam dēlectat. Dēlectant eam līlia hīc,\marginpar{quās: līlia (acc.)}quās amat, et rosae quoque: Eās carpit, et nāsum suum in iīs pōnit. Carpit multās rosās, et multa līlia etiam, et ea numerat: ``Ūnum, duo, tria, quattuor, …''
 441
 442 Respondet: ``Quīnque.''
 443
 444 Tacet Iūlia. Quid? Quis respondet? Tacet et audit. Num virī parvī quī eam nōn dēlectant ex hortō magnō in peristȳlō veniunt?
 445
 446 Nūllum audit. Rīdet Iūlia. Sōla est!
 447
 448 Rūrsus numerat: ``Sex, septem, octō …''
 449
 450 Respondet: ``Novem.''
 451
 452 Rūrsus tacet Iūlia. Iam nōn rīdet. Audit et audit. Videt līlia et rosās. Sunt multae, sunt pulchrae. Tacent. Sed … Audiuntne eae eam? Suntne eae quae eam respondunt? Iūlia rūrsus audit.
 453
 454 ``Lalla…'' Cantant! Līlia cantant!
 455
 456 ``Lallalla!'' Rosae etiam cantant!
 457
 458 ``Tacē! Ō, improbam ancillam! Ecce iam nōn dormit mea bona et proba puella.''
 459
 460 \marginpar{ea ūna, eam ūnam\\\emph{Sed:}\\eae trēs, eās trēs}
 461
 462 Aemilia īrāta est, quia fīlia sua iam nōn dormit, quia ancilla Dēlia cantat. Id Mārcum, quī quoque adest, dēlectat: Rīdet eās trēs. Iam Dēlia etiam īrāta est, et Aemiliam respondet: ``Ancilla tua tantum cantat, nōn rīdet dominam neque fīliam eius. Puerum tuum verberā!''
 463
 464 Iam Quīntus quoque venit, et Aemiliam Dēliamque īrātās videt, sed Mārcum laetum, quem accūsat: ``Quid? Nōnne rūrsus improbus est Mārcus?'' Iūlia tantum nōn īrāta est, quia iam adest familia sua (sine Iūliō) quam amat, et iam sōla nōn est. Rīdet quia Mārcus rīdet – rīdet cum Mārcō.
 465
 466 Mārcus: ``Quid? Cūr Iūlia mē rīdet?'' Īrātus Quīntum pulsat.
 467
 468 \end{document}