Update most recent chapter's content and add drafts for illustrations.

[fabulae-addendae] / book.tex

\documentclass[a5paper,twoside,openany]{book}
\usepackage{geometry}
\usepackage{titlesec}
\usepackage{graphicx}
\usepackage{marginnote}
\usepackage{setspace}
\usepackage{fancyhdr}
\usepackage{tikzpagenodes}
\usepackage{everypage}
\usepackage[switch*,pagewise,modulo]{lineno}
\usepackage{amssymb}
\usepackage[classiclatin]{babel}
\usepackage{titletoc}
\usepackage{ragged2e}


% basic page geoemtry
\geometry{
  a5paper,
  portrait,
  inner=25pt,
  outer=130pt,
  marginparwidth=85pt,
  marginparsep=20pt,
  headsep=10pt,
  top=50pt,
  bottom=80pt
}


% set default font and line spacing
\renewcommand{\rmdefault}{ptm}
\linespread{1.5}


% default "empty" style to use for front pages
\fancypagestyle{empty}{
   \fancyhf{} % clear all header and footer fields
   \renewcommand{\headrulewidth}{0pt}
   \renewcommand{\footrulewidth}{0pt}
}


% redefine \cleardoublepage so the pages created are completely empty
\makeatletter
\renewcommand{\cleardoublepage}{
  \clearpage
  \ifodd\value{page}
  \else
    \hbox{}
    \thispagestyle{empty}
    \newpage
  \fi
}
\makeatother


% title page template
\makeatletter
\renewcommand{\maketitle}{
  \begin{titlepage}
    \begin{center}
      \MakeUppercase{\LARGE\@author}
      \\ {\Huge \@title \par}
      \vspace*{\fill}
      {\LARGE{ANNO \@date}}
    \end{center}
  \end{titlepage}
}
\makeatother


% colophon commands
\makeatletter
\newcommand{\makecolophon}{
  \clearpage
  \thispagestyle{empty}
  \noindent\@title
  \\\copyright\ \@date\ \authorlong
  \vspace{\fill}
  \\Liber confectus cum \LaTeX.
  \\\picsnote
}
\newcommand{\authorlong}{\@author}
\makeatother
\newcommand{\picsnote}{}
\newcommand{\setpicsnote}[1]{  % to add graphics notes
  \AtBeginDocument{\renewcommand{\picsnote}{#1}}
}
\newcommand{\setauthorlong}[1]{ % to extend author data beyond \@author
  \AtBeginDocument{\renewcommand{\authorlong}{#1}}
}


% formatting of table-of-contents entries
\titlecontents{chapter}
  [0pt] % left margin from left page margin
  { \thispagestyle{empty}} % above-code / global formatting
  {} % numbered-entry-format
  {} % numberless-entry-format
  { % what happens after title
    \titlerule*[0.5pc]{.} % a dotted line of 1pc between-dot distances
    \contentspage % the page number
  }


% chapter title format
\titleformat{\chapter}
  [hang] % title shape
  {\large\centering} % title formatting
  {} % section label (e.g. "Chapter")
  {0pt} % distance between label and title body
  {\chappic\MakeUppercase} % code preceding title body
  [] % code succeeding title body
\titlespacing{\chapter}
  {0pt} % left margin
  {0pt} % top margin
  {\baselineskip} % bottom margin
\newcommand{\newcontentsname}[1]{  % if we want to customize the ToC title
  \AtBeginDocument{\renewcommand{\contentsname}{#1}}
}


% build first book pages and set up formatting for chapters following
\newcommand{\bookstart}{
  \newgeometry{}
  \maketitle
  \makecolophon
  \cleardoublepage
  \tableofcontents
%  \cleardoublepage
  \restoregeometry
  \linenumbers
  \AddEverypageHook{\drawmarginsep}
  \pagestyle{fancy}
}


% highly customized \chapter wrapper
\newcommand{\mychapter}[4]{ % picture, chapter title, ad capitulum
  % if picture path given, build \chappic command and \chappicheight, else empty them
  \ifx&#1& % \ifx checks if succeeding items are the same, i.e. &==& _if_ %1/picture argument is empty
    \renewcommand{\chappic}{\relax}
    \settoheight{\chappicheight}{0}
  \else
    \renewcommand{\chappic}{\vspace{-2\baselineskip}\\\includegraphics[width=\textwidth]{pics/#1}\\} % beware, carefully calibrated whitespace
    \settoheight{\chappicheight}{\chappic}
  \fi
  % header content
  \newpage % ensures markboth arguments are correct ones
  \markboth{#2}{#3}
  % call chapter with only chapter title, add subtitle below
  \chapter{#2}
  \vspace{-\baselineskip}
  \begin{center}
  \itshape{#3}
  \\\itshape{#4}
  \end{center}
  \vspace*{-\baselineskip}
  % ensure first paragraph stars non-indented
  \noindent
  \\ % necessary for unknown reason to make \noindent work
}
\newcommand{\chappic}{} % used in \titleformat to insert chapter picture before title body _if_ re_set by chapter command as non-empty
\newlength{\chappicheight} % used by marginnote positioning next to chapter picture


% marginalia formatting
\renewcommand\linenumberfont{\normalfont\small}
\let\oldmarginnote\marginnote
\renewcommand\marginnote[1]{
  \oldmarginnote{\setstretch{1} #1}
 }
\let\oldmarginpar\marginpar
\renewcommand\marginpar[1]{
  \oldmarginpar{\setstretch{1}\RaggedRight #1}
}
% use \marginnote for marginalia on/next to the chapter pic itself
\newlength{\chapterpicnoteoffset}
\newcommand{\chapterpicnote}[2]{
  \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr-\chappicheight-4\baselineskip}
  \ifx&#1&
  \else
    \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr+\chapterpicnoteoffset+#1\baselineskip}
  \fi
  \ifodd\value{page}
    \marginnote{\\#2}[\chapterpicnoteoffset]
  \else
    \marginnote{\raggedright \\#2}[\chapterpicnoteoffset]
  \fi
}


% default chapter style
\fancypagestyle{fancy}{
  \renewcommand{\headrulewidth}{1pt}
  \fancyheadoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
  \fancyheadoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
  \fancyfootoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
  \fancyfootoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
  \fancyhf{} % clear all header and footer fields
  \fancyhead[LE]{\leftmark}
  \fancyhead[RO]{\rightmark}
  \fancyfoot[LE,RO]{\thepage} % page number
}
\renewcommand{\chaptermark}[1]{\relax} % empty automatically inserted chapter label
\assignpagestyle{\chapter}{fancy}


% draw vertical margin separator lines
\newlength{\halfmarginparsep}
\setlength{\halfmarginparsep}{\dimexpr\marginparsep / 2 \relax}
\newcommand{\drawmarginsep}{
  \begin{tikzpicture}[remember picture, overlay]
    \ifodd\value{page}
      \draw [line width=1pt] ([xshift=\halfmarginparsep]current page header area.south east) -- ([xshift=\halfmarginparsep]current page text area.south east);
    \else
      \draw [line width=1pt] ([xshift=-\halfmarginparsep]current page header area.south west) -- ([xshift=-\halfmarginparsep]current page text area.south west);
    \fi
  \end{tikzpicture}
}


% some shortcuts to make the code less obtrusive inside the texts
\newcommand{\vs}[1]{\vspace{#1\baselineskip}\\}
\newcommand{\vsnonl}[1]{\vspace{#1\baselineskip}}
\newcommand{\marpicnonl}[2]{\includegraphics[width=#1\marginparwidth]{pics/#2}}
\newcommand{\marpic}[2]{\marpicnonl{#1}{#2}\\}


\title{FABVLAE ADDENDAE}
\author{plomlompom}
\date{MMXXIII}
\newcontentsname{INDEX FABVLARVM}
\setauthorlong{Christian Heller (nōminātur plomlompom)\\plom@plomlompom.com}
\setpicsnote{Imāginēs dēlineantur cum Gimp et Stable Diffusion/AUTOMATIC1111.}
\begin{document}
\bookstart
\mychapter{provrom.png}{PROVINCIAE ROMANAE}{AD CAPITVLVM I}{}
\chapterpicnote{}{
littera Rōmāna: V
\vs{}
litterae \emph{nōn} Rōmānae: u, U, v
\vs{}
V/v \emph{et} U/u $\leftarrow$ V
\vs{}
v = V in\\PROVINCIA (prōvincia)
\vs{}
u = V in\\CAPITVLVM (capitulum)
\vs{3}
\emph{ad} capitulum prīmum:
\vs{0.5}
\marpic{}{frpag1.png}
}
DIODŌRUS: Ubi est imperium Rōmānum?
\\ SEXTUS: In Italiā est.
\\ DIODŌRUS: Est. Et ubi est?
\\ QUĪNTUS: In Āfricā est. In Galliā quoque est!
\\ DIODŌRUS: Est. Suntne prōvinciae Rōmānae, Āfrica et Gallia?
\\ SEXTUS, QUĪNTUS: Sunt!
\\ DIODŌRUS: Num Germānia quoque prōvincia Rōmāna est?
\\ MĀRCUS: Est!
\\ DIODŌRUS: Nōn est. Germānia in Eurōpā, sed in imperiō Rōmānō nōn est. Sed magnum imperium Rōmānum est, et multae sunt prō\-vinciae Rōmānae.
\\ QUĪNTUS: Numerus magnus est! Nōnne\marginpar{nōnne = nōn-ne} Hispānia quoque prō\-vincia Rōmāna est?
\\ DIODŌRUS: Est.
\\ SEXTUS: Hispānia magna est. Multa et magna oppida in Hispāniā sunt, et fluvīi multī et magnī!
\marginpar{parva $\leftrightarrow$ magna\\pauca $\leftrightarrow$ multa}
\\ MĀRCUS: Quid? Pauca oppida in Hispāniā sunt, et fluviī parvī.
\\ DIODŌRUS: Pauca oppida in Hispāniā sunt, sed non parva. Parvī sunt fluviī, sed nōn paucī. Magnae silvae quoque in Hispāniā sunt.
\\ QUĪNTUS: Nōnne Graecia est prōvincia Rōmāna?
\\ DIODŌRUS: Est. Multae sunt īnsulae Graecae in imperiō Rōmānō.
\\ MĀRCUS: Sed parvae sunt!
\marginpar{\marpic{}{forest.png}silva, silvae}
\\ DIODŌRUS: Sunt in Graeciā īnsulae parvae. In Graeciā quoque sunt īnsulae magnae.
\\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Graecae in ōceanō Ātlanticō?
\\ MĀRCUS: Sunt!
\marginpar{\emph{īnsula} Britannia:\vs{0.5}\marpicnonl{0.5}{britannia-insula.png}\vs{1.5}\emph{nōn} prōvincia \\Britannia:\vs{}\marpic{0.65}{britannia-provincia.png}\emph{prōvincia} Britannia\\(in īnsulā Britanniā)}
\\ SEXTUS: Nōn sunt.
\\ DIODŌRUS: Num in ōceanō Ātlanticō sunt īnsulae Graecae? Nōn sunt.
\\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Rōmānae in ōceanō Ātlanticō?
\\ MĀRCUS: Sunt! Nōnne Britannia est?
\\ DIODŌRUS: Britannia est īnsula. Britannia quoque prōvincia Rō\-mana est, in īnsulā Britanniā. Īnsula parva nōn est. Sunt multae silvae et multī fluvii in īnsulā, sed nōn in prōvinciā. Silvae et fluviī nōn in prōvinciā nōn sunt Rōmānī. Nōnne prōvincia Britannia Rōmāna est? Est. Num īnsula Rōmāna est?
\\ SEXTUS, QUĪNTUS: Nōn est!
\\ MĀRCUS: Est!
\\ DIODŌRUS: Nōn est.

\mychapter{domina.png}{DOMINA EVROPAE}{AD CAPITVLVM II}{}
\chapterpicnote{3}{Ecce domina Rōma!}
Ubi sunt fīliī et fīliae Eurōpae, Āfricae, Asiaeque?
\marginpar{
\begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
    \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\ancilla};
    \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\nōn\\servus};
    \node[align=center] (liberi) at (1,0) {filiae ancillae,\\filiī servī};
    \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
    \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
\end{tikzpicture}
\vs{3}
\begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
    \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\nōn\\ancilla};
    \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\servus};
    \node[align=center] (liberi) at (1,0) {nōn ancillae,\\nōn servī};
    \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
    \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
\end{tikzpicture}
}

Sunt in imperiō Rōmānō: Sunt servī et ancillae familiārum Rōmānārum. Magnus numerus est servōrum ancillārumque. Virī Rōmānī dominī servōrum sunt Graecōrum Hispānicōrum Britannicōrum cēterā\-rumque prōvinciārum. Rōma domina est multārum mag\-nārumque prōvinciārum. Multae fēminae et multī virī prōvinci\-ārum Rōmae ancillae et servī sunt.

Līberī Iūliī Aemiliaeque nōn sunt servī, nōn sunt ancillae. Sed multī puerī sunt servī, multae puellae sunt ancillae in imperiō Rō\-mānō. Cuius fīlius servus est? Ancillae fīlius servus est. Estne servī fīlius servus quoque?

Germānia nōn est prōvincia Rōmāna. Suntne virī Germāniae dominī? Suntne servī? Suntne fēminae Germāniae dominae? Suntne ancillae?

\mychapter{}{LIBRI LIBERORVM}{AD CAPITVLVM II}{}
\marginpar{librī $\neq$ līberī}
Ecce liber antīquus. Est liber Iūliae. Quis est titulus librī puellae? `FEMINAE ANTIQVAE' est. Quot vocābula in titulō sunt librī antīquī? Duo.

Ecce liber novus. Est liber Quīntī. Quis est titulus librī puerī? `VIRI IMPERII ROMANI' est. Quot vocābula in titulō librī novī sunt? Tria sunt. Quot syllabae in vocābulō sunt prīmō? Duae sunt.

\marginpar{\marpic{0.5}{single-book.png}ūnus liber\vs{}\marpic{0.5}{two-books.png}duo librī}

Iūlia et Quīntus fīlia fīliusque sunt. Fīliae et fīliī līberī sunt. Librī Iūliae Quīntīque sunt librī līberōrum.

Quot sunt librī līberōrum? Num trēs sunt? Nōn trēs, sed duo sunt. Quot sunt librī novī? Ūnus est.

Quot sunt pāginae librōrum līberōrum? Centum sunt. Quot sunt capitula in librō Iūliae? Sex sunt. Quot sunt vocābula in librō puerī? Mīlle sunt.

Quīntus: ``Ecce liber meus magnus est!''
\marginpar{\marpic{0.5}{child.png}ūnus …?\vs{}\marpic{0.5}{children.png}duo līberī}

Iūlia: ``Liber tuus nōn magnus, sed parvus est. Liber meus magnus est.''

Quīntus: ``Pāginae librī meī sunt multae. Pāginae librī tuī paucae sunt.''

Iūlia: ``Sed pāginae librī meī sunt magnae, et sunt parvae pāginae librī tuī.''

Quī sunt titulī librōrum līberōrum? Suntne Iūlia Quīntusque līberī librōrum?

\mychapter{}{NVM DOMINVS PLORAT?}{AD CAPITVLVM III}{}
Batiātus, quī dominus est, dormit.

Naevia, quae ancilla est, cantat. Iam nōn dormit Batiātus, quia eam audit. Īrātus venit et eam pulsat. Plōrat Naevia.

Crīxus, quī servus est, rīdet. Batiātus, quī Crīxum audit, eum vocat: ``Servus probus nōn rīdet!'' Crīxum pulsat. Crīxus plōrat. Batiātus: ``Vir nōn plōrat!'' Crīxum verberat. Iam nōn plōrat Crīxus.

\marginpar{\marpic{}{pulsat.png}Ancillam pulsat.}

\marginpar{\marpic{}{verberat.png}Servum verberat.}

Venit Spartacus. Est servus quoque. Videt Naeviam Crīxum\-que, quem interrogat: ``Cūr Naevia plōrat? Quis eam pulsat?'' Respondet Crīxus: ``Batiātus eam pulsat, mēque verberat.'' Spartacus eum interrogat: ``Quid? Tē verberat? Cūr Crīxus nōn Batiātum verberat? Fū! Vir probus verberat virum quī fē\-minam pulsat.'' Crīxus respondet: ``Quia servus dominum nōn verberat.'' Spartacus īrātus: ``Improbum est!''

Dormit Batiātus. Ecce venit Spartacus et Batiātum verberat.

Venit Crīxus, Spartacum videt, et videt Batiātum, quī plōrat et quem verberat Spartacus. Rīdet Crīxus et Batiātum vocat: ``Fū! Vir nōn plōrat!'' Batiātum verberat quoque.

\marginpar{Est Naevia \emph{quam} Batiātus pulsat.\vs{}Est Batiātus \emph{quem} Spartacus verberat.\vs{}Quid est \emph{quod} \\Naevia videt?}

Venit Naevia. Ecce servus verberat dominum, et plōrat dominus! Naevia Batiātum pulsat, et rīdet: ``Dominus quī plōrat et quem verberat servus nōn dominus est, sed servus!'' Cantat: ``Iam Spartacus Crīxusque dominī novī sunt, et Naevia domina nova est, et Batiātus servus meus est! Hahahae!''

\mychapter{numerare.png}{DOMINI NOVI}{AD CAPITVLVM IV}{(et fābulam anteriōrem `NVM DOMINVS PLORAT?')}
\chapterpicnote{10}{Quid est ``fābula anterior''? \\Vidē pāginam VIII! ($\leftarrow$)}
Crīxus: ``Batiāte, ubi est pecūnia?''

Batiātus tacet. Spartacus sūmit baculum eius, rūrsusque Batiātum verberat. Eum vocat: ``Batiāte!''

Batiātus nūllum vocābulum respondet, tantum plōrat.

Naevia: ``Ecce sacculum eius! Vidē, hīc! Habet pecūniam suam in sacculō suō!''

Naevia sacculum eius sūmit.

Crīxus: ``Num vacuus est?''

Spartacus imperat: ``Sacculum in mēnsā pōne, Naevia!''

\marginpar{Naevia $\rightarrow$ ``Naevia!''\\\emph{Sed:}\\Crīxus $\rightarrow$ ``Crīxe!''}

Naevia respondet: ``Nōn sacculus tuus est, Spartace, neque sacculus tuus, Crīxe! Sacculus meus est.''

Spartacus rūrsus imperat: ``In mēnsā pōne!''

Naevia tacet, et pāret. In sacculō nummī sunt.

Crīxus: ``Quot nummī sunt?''

Naevia numerat: ``Sunt decem nummī.''

Sunt laetī Spartacus Crīxus Naeviaque, quia numerus num\-mō\-rum in mēnsā magnus est. Sed trēs hominēs sunt Naevia Spartacus Crī\-xus\-que. Quem numerum nummōrum habet ūnus homō?

\marginpar{\marpic{0.75}{vitruvian.png}ūnus homō,\\multī hominēs}

Spartacus prīmum nummum sūmit, et Crīxum imperat: ``Nummum secundum sūme, Crīxe.'' Is sūmit. ``Nummum tertium sūme, Naevia.'' Sūmit.

Iam septem nummī in sacculō sunt. Rūrsus ūnum sūmit Spartacus, ūnum sūmit Crīxus, ūnum Naevia.

Iam quattuor nummī in sacculō sunt. Rūrsus sūmit Spartacus, sūmit Crīxus, sūmit Naevia.

Iam ūnus tantum nummus cēterus in sacculō est. Cuius nummus est? Tacet Spartacus, tacet Crīxus, tacet Naevia.

Rīdet Crīxus, et sūmit nummum. Num nummus eius est? Īrātī sunt Spartacus Naeviaque. Baculum Batiātī sūmit Spartacus.

Sed ecce, Crīxus nummum in nāsō\marginpar{\marpic{0.5}{nasus.png}nāsus} Batiātī pōnit. Iam Spartacus rīdet, iam rīdet Naevia. Crīxus: ``Batiātus bonus servus est. Batiāte, bone et probe serve – nummum tuum sūme!'' Batiātus tacet, et pāret.

Sed audī! Vocat fēmina: ``Batiāte!'' Est Seppia quae vocat, fīlia Batiātī. Iam Spartacus nōn rīdet, neque rīdet Naevia.

Crīxus: ``Fū! Fīlia adest.''

Spartacus: ``Nōn iam adest. Sed venit. Nōn iam audit neque videt quod hīc est. Tacē.''

Batiātus fīliam suam vocat: ``Seppia! Sep…!'' Rūrsus eum pulsat Naevia.

Spartacus: ``Tacē, Batiāte! Nūllum verbum respondē!''

Seppia rūrsus vocat: ``Batiāte? Respondē!'' Nōn iam Batiātum videt neque Spartacum Crīxumque. Sed videt Naeviam, quae venit.% \vs{0.5}
\noindent\vs{-0.5}\\\includegraphics[width=\textwidth]{pics/hiding.png} % \\\noindent

Naevia Seppiam salūtat: ``Salvē, Seppia!''

Nōn salūtat Naeviam Seppia, tantum eam interrogat: ``Batiātus adest?''

Naevia respondet: ``Hīc nōn est. Abest.''

Seppia: ``Nōnne mē vocat? Vir mē vocat!''

\marginpar{``Improbus\\ servus est.'' : \\``Improb\emph{um} serv\emph{um}!''}
Rīdet Naevia, et respondet: ``Nōn Batiātus est quī tē vocat. Est Crīxus, quī laetus est, quia tē videt.''

Seppia: ``Quid? Improbum Crīxum! Servus probus fīlīam dominī suī nōn vocat. Fū!''

Seppia Crīxum accūsat, et īrāta discēdit. Nōn audit Naeviam, quae quoque discēdit, sed laeta rīdet.

\mychapter{}{VILLA VACVA}{AD CAPITVLVM V}{}
Ubi sunt ancillae, ubi servī? Ubi sunt māter paterque et Quīntus Mārcusque? Nūllōs Iūlia audit, nūllōs videt. Vocat: ``Māter! Pater! Venīte!'' Nūllī veniunt. Vocat: ``Quīnte! Mārce! Respondēte!'' Nūllī respondent. Absunt. Sōla est Iūlia in vīllā vacuā.

Id Iūliam nōn dēlectat. Cūr iī cum servīs ancillīsque discēdunt, quid agunt, et cūr sine eā? Num amant fīliam suam, quae eōs amat? Plōrat Iūlia sōla. Discēduntne iī quia foeda est puella, neque proba, neque bona? Plōrat et plōrat.

Rūrsus servōs ancillāsque vocat. In cubicula eōrum venit, venit in ātrium, in cubicula Mārcī Quīn\-tī\-que, in cubiculum Iūliī Aemiliaeque. Iam in ōstiō est: Ecce hortus magnus! In eum nōn venit. Is Iūliam nōn dēlectat, quia in eō habitant faunī, quī sunt virī parvī foedī improbīque, quī eam vocant et rīdent. Discēdit ab ōstiō.

\marginpar{\marpic{}{fauni.png}faunus, faunī}

Rūrsus in ātrium venit. Videt aquam in impluviō, et in impluvium venit, et aquam pulsat. Iam nōn plōrat, sed rīdet: Amat aquam et id quod in eā agit, et nūllam mātrem nūllāsque ancillās audit quae eam vocant: ``Iūlia! Improba puella est quae aquam pulsat!'' Iam aqua nōn tantum in impluviō est, sed etiam ex eō venit. Fluviī in ātriō sunt! Ōceanus est! Iūlia aquam pulsat et pulsat, et iam aqua ex ātriō in cubicula venit, et iam impluvium vacuum est.

Discēdit Iūlia ex impluviō et ex ātriō, et in peristȳlum venit. Hortum magnum Iūlia nōn amat, sed hortus parvus in peristȳlō eam dēlectat. Dēlectant eam rosae hīc,\marginpar{\emph{quās}: rosās}quās amat, et līlia quoque: Iūlia ea\marginpar{e\emph{a} (\emph{acc}) carpit :\\līli\emph{a} (\emph{acc}) carpit\\\emph{Sed:}\\e\emph{a} (\emph{nōm}) e\emph{ās} carpit :\\Iūli\emph{a} ros\emph{ās} carpit}carpit, et nāsum suum in iīs pōnit. Multās rosās carpit, et multa līlia etiam, et ea numerat: ``Ūnum, duo, tria, quattuor, …''

Respondet: ``Quīnque.''

Tacet Iūlia. Quid? Quis respondet? Tacet et audit. Num faunī ex hortō magnō in hortum parvum peristȳlī veniunt?

Nūllum audit. Rīdet Iūlia. Sōla est!

Rūrsus numerat: ``Sex, septem, octō …''

Respondet: ``Novem.''

Rūrsus tacet Iūlia. Iam nōn rīdet. Audit et audit. Videt līlia et rosās. Sunt multae, sunt pulchrae. Tacent. Sed … Audiuntne\marginpar{e\emph{ae}: ros\emph{ae}\\e\emph{am}: Iūli\emph{am}}eae eam? Suntne eae quae eam respondent? Iūlia rūrsus audit.

``Lalla…'' Cantant! Līlia cantant!

``Lallalla!'' Rosae etiam cantant!

``Ō, improbam ancillam! Dēlia, tacē! Iam nōn dormit mea bona et proba puella.''

Aemilia īrāta est, quia fīlia sua iam rūrsus nōn dormit, quia rūrsus Dēlia, quae ancilla eius est, cantat. Id Mārcum, fīlium eius quī quoque adest, dēlectat: Rīdet eās trēs.\marginpar{eās trēs: eās, quae trēs sunt\\(\emph{nōm.}: trēs, trēs, tria;\\\emph{acc.}: trēs, trēs, tria)}Iam Dēlia etiam īrāta est, et Aemiliam respondet: ``Ancilla tua tantum cantat, nōn rīdet dominam neque fīliam eius. Puerum tuum verberā!''

Quīntus venit. Aemiliam Dēliamque īrātās videt, laetumque Mārcum. Eum accūsat: ``Quid is agit? Rūrsusne improbus est?'' Iūlia tantum nōn īrāta est, quia adest familia sua (sine Iūliō) quam amat. Iam sōla nōn est! Rīdet quia Mārcus rīdet – rīdet cum Marcō.

Mārcus: ``Quid? Cūr Iūlia mē rīdet?'' Īrātus Quīntum pulsat.

\mychapter{}{MVLTAE VILLAE, MVLTAE PORTAE}{AD CAPITVLVM VI}{}

\marginpar{\vsnonl{-7}mīlia: \marpic{0.5}{milia.png}}Ecce fēminae ante mūrum. Ex portā in mūrō vir ad eās equō vehitur. Fēminās salūtat et interrogat: ``Salvēte, dominae pulchrae! Ubi habitat Sextus Caecilius? Mē vocat, amīcum suum.''

\marginpar{\vsnonl{-7}A: vīlla Sexti Caeciliī\\B: vīlla Septimī Metellī\\C: vīlla Quintī Iūliī\\D: vīlla Quintī Metellī\\E: via Barca\\F: via Leppia\\G: porta Cornēlia\\H: porta Claudia\\I: X mīlia\\K: XII mīlia}
\marginpar{\vsnonl{1}Pōne litterās hīc:\vs{0.5}\marpic{}{villae.png}}Respondet fēmina prīma: ``Ō! Vīlla Sextī Caeciliī post vīllam Septimī Metellī est, quae est vīlla magna cum paucīs fenestrīs et bonō hortō quae ante vīllam Quīntī Iūliī est.''

Respondet fēmina secunda: ``Vīlla Quīntī Iūliī autem inter vīl\-lam Oc\-tā\-viī Caeciliī et vīllam Sextī Iūliī est, quae est vīlla parva cum multīs fenestrīs et malō hortō.''

Respondet fēmina tertia: ``Et vīlla Sextī Iūliī quae prope Viam Barcam est, ubi Via Barca in Viam Leppiam venit, quae ad vīllam Quīntī Metellī it, vīllam bonam sine fenestrīs, duodecim mīlia ā Portā Cornēliā.''

Vir in equō fessus audit. Quot vīllae, quot Sextī, quot Iūliī! Rūrsus fēminās interrogat: ``Proculne est Porta Cornēlia ā portā quae hīc est?''

Respondet fēmina prīma: ``Nōn est. Quī ad Portam Cornēliam ambulat tantum quattuor portās it circum mūrum. Porta hīc Porta Aemilia est, et Porta Cornēlia post trēs cēterās portās est.''

Respondet fēmina secunda: ``Nōn autem ex Portā Cornēliā dis\-cēdit Via Barca, sed ex Portā Claudiā. Est porta secunda post Portam Cornēliam, et Porta Cornēlia tantum duās portās post Portam Aurēliam est.''

\marginpar{\vsnonl{-2.5}A: porta Claudia\\B: porta Aemilia\\C: porta Cornēlia\\D: porta Aurēlia}
\marginpar{\vsnonl{1}Pōne litterās hīc:\vs{0.5}\marpic{}{portae.png}}Vir in equō iam tam īrātus quam fessus audit. Iam equum imperat: ``Age! Portam Claudiam venī, quae duās portās ante Portam Cornēliam est, quae … porta tertia post portam est quae hīc est?'' Cum equō discēdit.
Respondet fēmina tertia: ``Est Porta Claudia ex quā Via Barca discēdit, sed est via inter Portam Cornēliam et Vīllam Sextī Iūliī duodecim mīlia longa. Vīlla Septimī Metellī autem decem tantum mīlia ā Portā Claudiā est.''

Vident feminae virum equumque, quī iam parvae videntur, quia procul sunt ab iīs.
\marginpar{videntur}

Fēmina prīma: ``Nōnne `Porta Claudia' nōmen antīquum est Portae Aemiliae hīc?''
\marginpar{nōmen : titulus}

Fēmina secunda respondet: ``Est. Sunt sex tantum portae in mūrō oppidī. Vir quī ab portā hīc sex portās circum mūrum ambulat, rūrsus ad portām hīc est.''

Post umerōs eārum virōs audiunt, itaque ad Portam Aemiliam eunt, quae etiam Porta Claudia est.

Femina tertia: ``Ecce via Barca hīc in oppidum venit. Vidēte, virēs per eam veniunt!''

Venit lectīca, quae portātur ab quartīs servīs. Ex fenestrā lectīcae dominus nāsum suum pōnit, et fēminās salūtat: ``Salvēte, amīcae meae!''

Respondent fēminae: ``Salvē, bone amīce Sexte Caecilī!''\marginpar{Caecilī (\emph{voc}) $\leftarrow$ Caecilius}

\end{document}