plomlompom.com Git - fabulae-addendae/blob - book.tex

   1 \documentclass[a5paper,twoside,openany]{book}
   2 \usepackage{geometry}
   3 \usepackage{titlesec}
   4 \usepackage{graphicx}
   5 \usepackage{marginnote}
   6 \usepackage{setspace}
   7 \usepackage{fancyhdr}
   8 \usepackage{tikzpagenodes}
   9 \usepackage{everypage}
  10 \usepackage[switch*,pagewise,modulo]{lineno}
  11 \usepackage{amssymb}
  12 \usepackage[classiclatin]{babel}
  13 \usepackage{titletoc}
  14 \usepackage{ragged2e}
  15
  16
  17 % basic page geoemtry
  18 \geometry{
  19   a5paper,
  20   portrait,
  21   inner=25pt,
  22   outer=130pt,
  23   marginparwidth=85pt,
  24   marginparsep=20pt,
  25   headsep=10pt,
  26   top=50pt,
  27   bottom=80pt
  28 }
  29
  30
  31 % set default font and line spacing
  32 \renewcommand{\rmdefault}{ptm}
  33 \linespread{1.5}
  34
  35
  36 % default "empty" style to use for front pages
  37 \fancypagestyle{empty}{
  38    \fancyhf{} % clear all header and footer fields
  39    \renewcommand{\headrulewidth}{0pt}
  40    \renewcommand{\footrulewidth}{0pt}
  41 }
  42
  43
  44 % redefine \cleardoublepage so the pages created are completely empty
  45 \makeatletter
  46 \renewcommand{\cleardoublepage}{
  47   \clearpage
  48   \ifodd\value{page}
  49   \else
  50     \hbox{}
  51     \thispagestyle{empty}
  52     \newpage
  53   \fi
  54 }
  55 \makeatother
  56
  57
  58 % title page template
  59 \makeatletter
  60 \renewcommand{\maketitle}{
  61   \begin{titlepage}
  62     \begin{center}
  63       \MakeUppercase{\LARGE\@author}
  64       \\ {\Huge \@title \par}
  65       \vspace*{\fill}
  66       {\LARGE\@date}
  67     \end{center}
  68   \end{titlepage}
  69 }
  70 \makeatother
  71
  72
  73 % formatting of table-of-contents entries
  74 \titlecontents{chapter}
  75   [0pt] % left margin from left page margin
  76   { \thispagestyle{empty}} % above-code / global formatting
  77   {} % numbered-entry-format
  78   {} % numberless-entry-format
  79   { % what happens after title
  80     \titlerule*[0.5pc]{.} % a dotted line of 1pc between-dot distances
  81     \contentspage % the page number
  82   }
  83
  84
  85 % chapter title format
  86 \titleformat{\chapter}
  87   [hang] % title shape
  88   {\large\centering} % title formatting
  89   {} % section label (e.g. "Chapter")
  90   {0pt} % distance between label and title body
  91   {\chappic\MakeUppercase} % code preceding title body
  92   [] % code succeeding title body
  93 \titlespacing{\chapter}
  94   {0pt} % left margin
  95   {0pt} % top margin
  96   {\baselineskip} % bottom margin
  97 \newcommand{\newcontentsname}[1]{  % if we want to customize the ToC title
  98   \AtBeginDocument{\renewcommand{\contentsname}{#1}}
  99 }
 100
 101
 102 % build first book pages and set up formatting for chapters following
 103 \newcommand{\bookstart}{
 104   \newgeometry{}
 105   \maketitle
 106   \cleardoublepage
 107   \tableofcontents
 108   \cleardoublepage
 109   \restoregeometry
 110   \linenumbers
 111   \AddEverypageHook{\drawmarginsep}
 112   \pagestyle{fancy}
 113 }
 114
 115
 116 % highly customized \chapter wrapper
 117 \newcommand{\mychapter}[4]{ % picture, chapter title, ad capitulum
 118   % if picture path given, build \chappic command and \chappicheight, else empty them
 119   \ifx&#1& % \ifx checks if succeeding items are the same, i.e. &==& _if_ %1/picture argument is empty
 120     \renewcommand{\chappic}{\relax}
 121     \settoheight{\chappicheight}{0}
 122   \else
 123     \renewcommand{\chappic}{\vspace{-2\baselineskip}\\\includegraphics[width=\textwidth]{pics/#1}\\} % beware, carefully calibrated whitespace
 124     \settoheight{\chappicheight}{\chappic}
 125   \fi
 126   % header content
 127   \newpage % ensures markboth arguments are correct ones
 128   \markboth{#2}{#3}
 129   % call chapter with only chapter title, add subtitle below
 130   \chapter{#2}
 131   \vspace{-\baselineskip}
 132   \begin{center}
 133   \itshape{#3}
 134   \\\itshape{#4}
 135   \end{center}
 136   \vspace*{-\baselineskip}
 137   % ensure first paragraph stars non-indented
 138   \noindent
 139   \\ % necessary for unknown reason to make \noindent work
 140 }
 141 \newcommand{\chappic}{} % used in \titleformat to insert chapter picture before title body _if_ re_set by chapter command as non-empty
 142 \newlength{\chappicheight} % used by marginnote positioning next to chapter picture
 143
 144
 145 % marginalia formatting
 146 \renewcommand\linenumberfont{\normalfont\small}
 147 \let\oldmarginnote\marginnote
 148 \renewcommand\marginnote[1]{
 149   \oldmarginnote{\setstretch{1} #1}
 150  }
 151 \let\oldmarginpar\marginpar
 152 \renewcommand\marginpar[1]{
 153   \oldmarginpar{\setstretch{1}\RaggedRight #1}
 154 }
 155 % use \marginnote for marginalia on/next to the chapter pic itself
 156 \newlength{\chapterpicnoteoffset}
 157 \newcommand{\chapterpicnote}[2]{
 158   \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr-\chappicheight-4\baselineskip}
 159   \ifx&#1&
 160   \else
 161     \setlength{\chapterpicnoteoffset}{\dimexpr+\chapterpicnoteoffset+#1\baselineskip}
 162   \fi
 163   \ifodd\value{page}
 164     \marginnote{\\#2}[\chapterpicnoteoffset]
 165   \else
 166     \marginnote{\raggedright \\#2}[\chapterpicnoteoffset]
 167   \fi
 168 }
 169
 170
 171 % default chapter style
 172 \fancypagestyle{fancy}{
 173   \renewcommand{\headrulewidth}{1pt}
 174   \fancyheadoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 175   \fancyheadoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 176   \fancyfootoffset[LE]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 177   \fancyfootoffset[RO]{\dimexpr\marginparsep+\marginparwidth\relax}
 178   \fancyhf{} % clear all header and footer fields
 179   \fancyhead[LE]{\leftmark}
 180   \fancyhead[RO]{\rightmark}
 181   \fancyfoot[LE,RO]{\thepage} % page number
 182 }
 183 \renewcommand{\chaptermark}[1]{\relax} % empty automatically inserted chapter label
 184 \assignpagestyle{\chapter}{fancy}
 185
 186
 187 % draw vertical margin separator lines
 188 \newlength{\halfmarginparsep}
 189 \setlength{\halfmarginparsep}{\dimexpr\marginparsep / 2 \relax}
 190 \newcommand{\drawmarginsep}{
 191   \begin{tikzpicture}[remember picture, overlay]
 192     \ifodd\value{page}
 193       \draw [line width=1pt] ([xshift=\halfmarginparsep]current page header area.south east) -- ([xshift=\halfmarginparsep]current page text area.south east);
 194     \else
 195       \draw [line width=1pt] ([xshift=-\halfmarginparsep]current page header area.south west) -- ([xshift=-\halfmarginparsep]current page text area.south west);
 196     \fi
 197   \end{tikzpicture}
 198 }
 199
 200
 201 % some shortcuts to make the code less obtrusive inside the texts
 202 \newcommand{\vs}[1]{\vspace{#1\baselineskip}\\}
 203 \newcommand{\vsnonl}[1]{\vspace{#1\baselineskip}}
 204 \newcommand{\marpicnonl}[2]{\includegraphics[width=#1\marginparwidth]{pics/#2}}
 205 \newcommand{\marpic}[2]{\marpicnonl{#1}{#2}\\}
 206
 207
 208 \title{FABVLAE ADDENDAE}
 209 \author{plomlompom}
 210 \date{MMXXIII}
 211 \newcontentsname{INDEX FABVLARVM}
 212 \begin{document}
 213 \bookstart
 214 \mychapter{provrom.png}{PROVINCIAE ROMANAE}{AD CAPITVLVM I}{}
 215 \chapterpicnote{}{
 216 littera Rōmāna: V
 217 \vs{}
 218 litterae \emph{nōn} Rōmānae: u, U, v
 219 \vs{}
 220 V/v \emph{et} U/u $\leftarrow$ V
 221 \vs{}
 222 v = V in\\PROVINCIA (prōvincia)
 223 \vs{}
 224 u = V in\\CAPITVLVM (capitulum)
 225 \vs{3}
 226 \emph{ad} capitulum prīmum:
 227 \vs{0.5}
 228 \marpic{}{frpag1.png}
 229 }
 230 DIODŌRUS: Ubi est imperium Rōmānum?
 231 \\ SEXTUS: In Italiā est.
 232 \\ DIODŌRUS: Est. Et ubi est?
 233 \\ QUĪNTUS: In Āfricā est. In Galliā quoque est!
 234 \\ DIODŌRUS: Est. Suntne prōvinciae Rōmānae, Āfrica et Gallia?
 235 \\ SEXTUS, QUĪNTUS: Sunt!
 236 \\ DIODŌRUS: Num Germānia quoque prōvincia Rōmāna est?
 237 \\ MĀRCUS: Est!
 238 \\ DIODŌRUS: Nōn est. Germānia in Eurōpā, sed in imperiō Rōmānō nōn est. Sed magnum imperium Rōmānum est, et multae sunt prō\-vinciae Rōmānae.
 239 \\ QUĪNTUS: Numerus magnus est! Nōnne\marginpar{nōnne = nōn-ne} Hispānia quoque prō\-vincia Rōmāna est?
 240 \\ DIODŌRUS: Est.
 241 \\ SEXTUS: Hispānia magna est. Multa et magna oppida in Hispāniā sunt, et fluvīi multī et magnī!
 242 \marginpar{parva $\leftrightarrow$ magna\\pauca $\leftrightarrow$ multa}
 243 \\ MĀRCUS: Quid? Pauca oppida in Hispāniā sunt, et fluviī parvī.
 244 \\ DIODŌRUS: Pauca oppida in Hispāniā sunt, sed non parva. Parvī sunt fluviī, sed nōn paucī. Magnae silvae quoque in Hispāniā sunt.
 245 \\ QUĪNTUS: Nōnne Graecia est prōvincia Rōmāna?
 246 \\ DIODŌRUS: Est. Multae sunt īnsulae Graecae in imperiō Rōmānō.
 247 \\ MĀRCUS: Sed parvae sunt!
 248 \marginpar{\marpic{}{forest.png}silva, silvae}
 249 \\ DIODŌRUS: Sunt in Graeciā īnsulae parvae, et sunt magnae quoque īnsulae.
 250 \\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Graecae in ōceanō Ātlanticō?
 251 \\ MĀRCUS: Sunt!
 252 \marginpar{\emph{īnsula} Britannia:\vs{0.5}\marpicnonl{0.5}{britannia-insula.png}\vs{1.5}\emph{nōn} prōvincia \\Britannia:\vs{}\marpic{0.65}{britannia-provincia.png}\emph{prōvincia} Britannia\\(in īnsulā Britanniā)}
 253 \\ SEXTUS: Nōn sunt.
 254 \\ DIODŌRUS: Num in ōceanō Ātlanticō sunt īnsulae Graecae? Nōn sunt.
 255 \\ QUĪNTUS: Suntne īnsulae Rōmānae in ōceanō Ātlanticō?
 256 \\ MĀRCUS: Sunt! Nōnne Britannia est?
 257 \\ DIODŌRUS: Est īnsula Britannia, et est prōvincia quoque Britannia, in īnsulā Britanniā. Sed īnsula nōn parva est. Sunt multae silvae et multī fluvii in īnsulā, sed nōn in prōvinciā. Silvae et fluviī nōn in prōvinciā nōn sunt Rōmānī. Nōnne prōvincia Britannia Rōmāna est? Est. Num īnsula Rōmāna est?
 258 \\ SEXTUS, QUĪNTUS: Nōn est!
 259 \\ MĀRCUS: Est!
 260 \\ DIODŌRUS: Nōn est.
 261
 262 \mychapter{domina.png}{DOMINA EVROPAE}{AD CAPITVLVM II}{}
 263 \chapterpicnote{3}{Ecce domina Rōma!}
 264 Ubi sunt fīliī et fīliae Eurōpae, Āfricae, Asiaeque?
 265 \marginpar{
 266 \begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
 267     \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\ancilla};
 268     \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\nōn\\servus};
 269     \node[align=center] (liberi) at (1,0) {filiae ancillae,\\filiī servī};
 270     \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
 271     \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
 272 \end{tikzpicture}
 273 \vs{3}
 274 \begin{tikzpicture}[x=0.25\marginparwidth,y=3\baselineskip]
 275     \node[align=center] (mater) at (0,2) {māter\\nōn\\ancilla};
 276     \node[align=center] (pater) at (2,2) {pater\\servus};
 277     \node[align=center] (liberi) at (1,0) {nōn ancillae,\\nōn servī};
 278     \draw (mater.south) -- (0,1) -- (1,1) -- (liberi.north);
 279     \draw (pater.south) -- (2,1) -- (1,1);
 280 \end{tikzpicture}
 281 }
 282
 283 Sunt in imperiō Rōmānō: Sunt servī et ancillae familiārum Rōmānārum. Magnus numerus est servōrum ancillārumque. Virī Rōmānī dominī servōrum sunt Graecōrum Hispānicōrum Britannicōrum cēterā\-rumque prōvinciārum. Rōma domina est multārum mag\-nārum prōvinciārum. Multae fēminae et multī virī prōvinci\-ārum Rōmae ancillae et servī sunt.
 284
 285 Līberī Iūliī Aemiliaeque nōn sunt servī, nōn sunt ancillae. Sed multī puerī sunt servī, multae puellae sunt ancillae in imperiō Rō\-mānō. Cuius fīlius servus est? Ancillae fīlius servus est. Estne servī fīlius servus quoque?
 286
 287 Germānia nōn est prōvincia Rōmāna. Suntne virī Germāniae dominī? Suntne servī? Suntne fēminae Germāniae dominae? Suntne ancillae?
 288
 289 \mychapter{}{LIBRI LIBERORVM}{AD CAPITVLVM II}{}
 290 \marginpar{librī $\neq$ līberī}
 291 Ecce liber antīquus. Est liber Iūliae. Quis est titulus librī puellae? `FEMINAE ANTIQVAE' est. Quot vocābula in titulō sunt librī antīquī? Duo.
 292
 293 Ecce liber novus. Est liber Quīntī. Quis est titulus librī puerī? `VIRI IMPERII ROMANI' est. Quot vocābula in titulō librī novī sunt? Tria sunt. Quot syllabae in vocābulō sunt prīmō? Duae sunt.
 294
 295 \marginpar{\marpic{0.5}{single-book.png}ūnus liber\vs{}\marpic{0.5}{two-books.png}duo librī}
 296
 297 Iūlia et Quīntus fīlia fīliusque sunt. Fīliae et fīliī līberī sunt. Librī Iūliae Quīntīque sunt librī līberōrum.
 298
 299 Quot sunt librī līberōrum? Num trēs sunt? Nōn trēs, sed duo sunt. Quot sunt librī novī? Ūnus est.
 300
 301 Quot sunt pāginae librōrum līberōrum? Centum sunt. Quot sunt capitula in librō Iūliae? Sex sunt. Quot sunt vocābula in librō puerī? Mīlle sunt.
 302
 303 Quīntus: ``Ecce liber meus magnus est!''
 304 \marginpar{\marpic{0.5}{child.png}ūnus …?\vs{}\marpic{0.5}{children.png}duo līberī}
 305
 306 Iūlia: ``Liber tuus nōn magnus, sed parvus est. Liber meus magnus est.''
 307
 308 Quīntus: ``Pāginae librī meī sunt multae. Pāginae librī tuī paucae sunt.''
 309
 310 Iūlia: ``Sed pāginae librī meī sunt magnae, et sunt parvae pāginae librī tuī.''
 311
 312 Quī sunt titulī librōrum līberōrum? Suntne Iūlia Quīntusque līberī librōrum?
 313
 314 \mychapter{}{NVM DOMINVS PLORAT?}{AD CAPITVLVM III}{}
 315 Batiātus, quī dominus est, dormit.
 316
 317 Naevia, quae ancilla est, cantat. Iam nōn dormit Batiātus, quia eam audit. Īrātus venit et eam pulsat. Plōrat Naevia.
 318
 319 Crīxus, quī servus est, rīdet. Batiātus, quī Crīxum audit, eum vocat: ``Servus probus nōn rīdet!'' Pulsat Crīxum. Plōrat Crīxus. Batiātus: ``Vir nōn plōrat!'' Crīxum verberat. Iam nōn plōrat Crīxus.
 320
 321 \marginpar{\marpic{}{pulsat.png}Ancillam pulsat.}
 322
 323 \marginpar{\marpic{}{verberat.png}Servum verberat.}
 324
 325 Venit Spartacus. Est servus quoque. Videt Naeviam Crīxum\-que, quem interrogat: ``Cūr Naevia plōrat? Quis eam pulsat?'' Respondet Crīxus: ``Batiātus eam pulsat, mēque verberat.'' Spartacus eum interrogat: ``Quid? Tē verberat? Cūr Crīxus nōn Batiātum verberat? Fū! Vir probus verberat virum quī fē\-minam pulsat.'' Crīxus respondet: ``Quia servus dominum nōn verberat.'' Spartacus īrātus: ``Improbum est!''
 326
 327 Dormit Batiātus. Venit Spartacus. Verberat Batiātum.
 328
 329 Venit Crīxus, videt Spartacum, videtque Batiātum, quī plōrat et quem verberat Spartacus. Rīdet Crīxus et vocat Batiātum: ``Fū! Vir nōn plōrat!'' Batiātum verberat quoque.
 330
 331 \marginpar{Est Naevia \emph{quam} Batiātus pulsat.\vs{}Est Batiātus \emph{quem} Spartacus verberat.\vs{}Quid est \emph{quod} \\Naevia videt?}
 332
 333 Venit Naevia. Ecce servus verberat dominum, et plōrat dominus! Naevia Batiātum pulsat, et rīdet: ``Dominus quī plōrat et quem verberat servus nōn dominus est, sed servus!'' Cantat: ``Iam Spartacus Crīxusque dominī novī sunt, et Naevia domina nova est, et Batiātus servus meus est! Hahahae!''
 334
 335 \mychapter{}{DOMINI NOVI}{AD CAPITVLVM IV}{(et fābulam anteriōrem `NVM DOMINVS PLORAT?')}
 336 Crīxus: ``Batiāte, ubi est pecūnia?''
 337
 338 Tacet Batiātus. Spartacus baculum eius sūmit, Batiātumque rūr\-sus verberat. Eum vocat: ``Batiāte!''
 339
 340 Batiātus nullum vocābulum respondet, tantum plōrat.
 341
 342 Naevia: ``Ecce sacculum eius! Vidē, hīc! Habet pecūniam suam in sacculum suum!''
 343
 344 Sūmit sacculum eius Naevia.
 345
 346 Crīxus: ``Num vacuus est?''
 347
 348 Spartacus imperat: ``In mēnsā pōne!''
 349
 350 Naevia respondet: ``Nōn sacculus tuus, sed meus est.''
 351
 352 Spartacus rūrsus imperat: ``Eum pōne!''
 353
 354 Naevia tacet, et pāret.
 355
 356 Sunt nummī in sacculō. Crīxus: ``Quot nummī sunt?''
 357
 358 Naevia numerat: ``Sunt decem nummī!''
 359
 360 Sunt laetī Spartacus, Crīxus, Naeviaque, quia numerus num\-mōrum magnus est. Sed sunt trēs hominēs Naevia Spartacus Crī\-xus\-que. Quem numerum nummōrum habet ūnus homō? \marginpar{\marpic{0.75}{vitruvian.png}homō, hominēs}
 361
 362 Sūmit Spartacus prīmum nummum. ``Sūme nummum secundum, Crīxe.'' Is sūmit. ``Sūme nummum tertium, Naevia.'' Sūmit.
 363
 364 Sunt septem nummī in sacculō. Rūrsus ūnum sūmit Spartacus, ūnum sūmit Crīxus, ūnum Naevia.
 365
 366 Sunt quattuor nummī in sacculō. Rūrsus sūmit Spartacus, sūmit Crīxus, sūmit Naevia.
 367
 368 Est ūnus tantum nummus cēterus in sacculō. Cuius nummus est? Tacet Spartacus, tacet Crīxus, tacet Naevia.
 369
 370 Rīdet Crīxus, et sūmit nummum. Num nummus eius est? Īrātī sunt Spartacus Naeviaque. Sūmit baculum Spartacus.
 371
 372 Sed ecce, pōnit Crīxus nummum in nāsō\marginpar{nāsus} Batiātī. Iam rīdet Spartacus, iam rīdet Naevia. Crīxus: ``Probus servus est Batiātus. Batiāte, probe serve – sūme nummum tuum!'' Tacet Batiātus, et pāret.
 373
 374 Sed audī, vocat fēmina: ``Batiāte!'' Est Seppia quae vocat, fīlia Batiātī. Iam nōn rīdet Spartacus, neque rīdet Naevia.
 375
 376 Crīxus: ``Fū! Fīlia adest.''
 377
 378 Spartacus: ``Nōn iam adest. Sed venit. Nōn iam audit neque videt quod hīc est. Tacē.''
 379
 380 Batiātus fīliam suam vocat: ``Seppia! Sep…!'' Pulsat eum rūrsus Naevia.
 381
 382 Spartacus: ``Tacē, Batiāte. Nullum verbum respondē.''
 383
 384 Seppia rūrsus vocat: ``Batiāte? Respondē!'' Nōn iam videt Batiātum neque videt Spartācum Crīxumque. Sed videt Naeviam, quae venit.
 385
 386 Salūtat Seppiam Naevia: ``Salvē!''
 387
 388 Nōn salūtat Naeviam Seppia, tantum eam interrogat: ``Batiātus adest?''
 389
 390 Naevia: ``Hīc nōn est. Abest.''
 391
 392 Seppia: ``Nōnne\marginpar{nōnne = nōn-ne} mē vocat? Vir mē vocat!''
 393
 394 Rīdet Naevia: ``Nōn Batiātus est quī tē vocat. Est Crīxus, quī laetus est, quia tē videt.''
 395
 396 Seppia: ``Quid? Improbum Crīxum! Servus fīlīam dominī suī nōn vocat. Fū!''
 397
 398 Discēdit Seppia īrāta. Discēdit Naevia laeta.
 399
 400 \mychapter{}{VILLA VACUA}{AD CAPITVLVM V}{}
 401 Ubi sunt ancillae, ubi servī? Ubi sunt māter et pater, Quīntus Mārcusque? Nūllum audit, nūllum videt. Vocat: ``Māter! Pater! Quīnte! Mārce! Respondite!'' Nūllī respondunt. Absunt. Sōla est Iūlia in vīllā vacuā.
 402
 403 Nōn dēlectat Iūliam. Cūr discēdunt, cūr sine eā? Nōnne amant fīliam suam, quae eōs amat? Plōrat Iūlia sōla. Num discēdunt quia foeda est puella, et improba? Plōrat et plōrat.
 404
 405 Rūrsus vocat servōs ancillāsque. Venit in cubicula eōrum, venit in ātrium, in cubicula Mārcī Quīn\-tī\-que, in cubiculum Iūliī Aemiliaeque. Venit ad fenestram: Ecce hortus magnus est. Hortus magnus Iūliam nōn dēlectat. Discēdit ab fenestrā et rūrsus in ātrium venit.
 406
 407 Videt aquam in impluviō, et ad impluvium venit. Pulsat aquam. Num iam plōrat? Nōn plōrat, sed rīdet: Amat quod agit, et nūlla ancilla, nūlla māter adest quae eam vocat: ``Iūliā! Improba est puella quae aquam pulsat!'' Iam aqua nōn tantum in impluviō est, sed etiam ex impluviō. Pulsat et pulsat Iūlia aquam, et iam magna est aqua in ātriō, et impluvium vacuum.
 408
 409 Discēdit Iūlia ex ātriō, et ad peristȳlum venit. Hortum magnum quī ex villā est nōn amat, sed hortus parvus in peristȳlō eam dēlectat. Dēlectant eam līlia hīc, quae amat, et rosae, quās carpit. Carpit multās rosās, et multa līlia etiam, et ea numerat: ``Ūnum, duo, tria, quattuor, …''
 410
 411 Respondet: ``Quīnque.''
 412
 413 Tacet Iūlia. Quid? Quī respondet? Tacet et audit.
 414
 415 Nūllum audit. Rīdet Iūlia. Sōla est!
 416
 417 Rūrsus numerat: ``Sex, septem, octō …''
 418
 419 Respondet: ``Novem.''
 420
 421 Rūrsus tacet Iūlia. Iam nōn rīdet. Audit et audit. Videt līlia et rosās. Sunt multae, sunt pulchrae. Tacent. Sed … num eae eam vident? Iūlia audit.
 422
 423 ``Lalla…''
 424
 425 Cantant! Līlia cantant!
 426
 427 ``Lallalla!''
 428
 429 Rosae cantant!
 430
 431 ``Tacē! Ō improbam ancillam! Ecce iam nōn dormit mea puella.''
 432
 433 Aemilia īrāta est, quia Dēlia cantat. Et ecce Mārcus rīdet Iūliam, quia nōn iam dormit. Quīntus: ``Ō Mārce! Improbus est puer quī puellam rīdet!'' Sed dēlectat Iūliam, quia adest familia, et nōn iam sōla est. Rīdet quia Mārcus rīdet – rīdet cum Mārcō. Mārcus: ``Cūr Iūlia mē rīdet?'' Īrātus Quīntum pulsat.
 434
 435 \end{document}